‘Hij is alweer zijn gymspullen vergeten.’
‘Het lukt haar nog niet om te beginnen aan haar werk.’
‘Ik heb het toch al drie keer uitgelegd?!’
‘Zo snel afgeleid’
‘Vergeet huiswerk te maken’
Zomaar een aantal opmerkingen uit mijn praktijk. Waarom lukt het (sommige) tieners niet wat er van ze verwacht wordt?
Ongrijpbaar
Het is soms lastig en ongrijpbaar wanneer een tiener het maar niet voor elkaar krijgt om zelfstandig te werken, bepaalde spullen in de herhaling vergeet of spullen niet op orde heeft of negatieve emoties onverwachts explosief uit.
Bewust en onbewust worden thuis en op school vaardigheden ontwikkeld die tieners helpen om te leren, te kunnen presteren en zorgen voor motivatie voor school en (toekomstig) werk. Vaardigheden die een leven lang mee gaan en bijdragen aan presteren op school, dealen met het leven en werk vinden en behouden.
Veiligheid en kunnen ontdekken we je bent
Bezig zijn met de ontwikkeling is duurzaam vanuit intrinsieke motivatie. Een tiener is bezig met wat leuk is en waar de interesse ligt. Wat bijdraagt aan intrinsieke motivatie en de ontwikkeling is als de tiener:
- ervaart wie hij of zij is er mag zijn met alle scherpe en zachte randjes;
- een vangnet heeft als het uit de bocht vliegt;
- voorbeelden heeft in het leren stellen en hanteren van grenzen;
- hulp krijgt bij het plannen van taken;
- succeservaringen;
- een omgeving heeft waar gefocust gewerkt kan worden en fouten gemaakt mogen worden.
Begrijpen wat er verwacht wordt, maar het nog niet kunnen
Er zijn tieners die het heel goed begrijpen wat er van ze wordt verwacht. Ze snappen meestal wel wat er wordt verwacht, maar toch lukt het niet wat er wordt verwacht. Er zijn ook tieners die het niet begrijpen wat er wordt verwacht. Ze doen hun stinkende best en toch weten ze niet waarom ze anders doen dan wordt verwacht.
‘Anders’ voelen, er niet bij horen kan een gevolg zijn. Frustratie en weerstand uit zich op onhandige momenten. Een ‘valse start’ (op school), lager IQ dan gemiddeld of door bekende of onbekende negatieve ervaringen kan de ontwikkeling anders verlopen dan de gemiddelde ontwikkeling van een tiener. Om deze tieners te helpen hebben ze een veilige plek nodig waar ze zichzelf kunnen zijn en geaccepteerd worden, waarbij wat ze mogen doen aansluit bij waar ze staan.
Praktisch aan de slag
Vanaf ongeveer acht jaar tot begin twintig is volgens de psychologie het brein op zijn best om te ontwikkelen en vaardigheden voor de toekomst om op eigen benen te staan eigen te maken. Voor de tieners waarbij het soms lastig is om de vaardigheden via uitleg en training te leren kan het helpen om praktisch bezig te zijn. Leren door met je handen bezig te zijn en iets tastbaars te maken en succeservaringen hebben.
Andere Koek
Tieners kunnen dat wat ze willen leren en realiseren aanpakken door mee te doen met Andere Koek. Zoetekauwen en stoere lekkerbekken kunnen los gaan. Bakken is niet alleen leuk en lekker. Begrijpend lezen, rekenen, plannen, doelen stellen, omgaan met mislukking, frustratie, doelen stellen, doorzetten etc. Het wordt allemaal geoefend.